หากพูดถึงเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ในภาคอีสาน จังหวัดอุบลราชธานี นับว่าเป็นจังหวัดแรก ๆ ที่อาจจะผุดขึ้นมาในความทรงจำของใครหลาย ๆ ของ เพราะด้วยทำเลที่ตั้งอยู่ริมฝั่นแม่น้ำมูล และเป็นจุดรวมมวลน้ำจากแม่น้ำสายต่าง ๆ ในภาคอีสานก่อนจะไหลลงสู่แม่น้ำโขงที่อำเภอโขงเจียม ทำให้เมืองอุบลต้องเผชิญกับเหตุการณ์น้ำท่วมอยู่บ่อยครั้ง โดยจากสถิติพบว่าจังหวัดอุบลราชธานีมีน้ำท่วมใหญ่มาแล้วหลายครั้ง และนับวันจะถี่ขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งคำว่า “น้ำท่วมใหญ่” คือ เมื่อวัดจากสถานี M7 บริเวณเชิงสะพานเสรีประชาธิปไตย แม่น้ำมูลมีความลึกมากกว่า 10 เมตร ขึ้นไป และจากการเก็บสถิติกว่า 70 ปี ที่ผ่านมา มีน้ำท่วมใหญ่ไปแล้ว 6 ครั้ง คือ
ตุลาคม 2493 สูงสุด 11.56 เมตร
ตุลาคม 2509 สูงสุด 10.79 เมตร
ตุลาคม 2521 สูงสุด 12.76 เมตร
ตุลาคม 2545 สูงสุด 10.77 เมตร
กันยายน 2562 สูงสุด 10.97 เมตร
ตุลาคม 2565 สูงสุด 11.51 เมตร
ซึ่งเหตุการณ์น้ำท่วมในแต่ละครั้งไม่ว่าจะมากหรือน้อย ล้วนแล้วส่งผลกระทบต่อพื้นที่ ผู้คน และทรัพย์ นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการบันทึกเรื่องราว เหตุการณ์ และ ชีวิต ของผู้คนที่ใน อุทกนคร เมืองปลายน้ำแห่งนี้
#บันทึกน้ำท่วมอุบล : เมืองอุบลคนปลายน้ำ กับโจทย์จัดการภัยพิบัติร่วมกัน
“การบริหารจัดการน้ำ มันเป็นเรื่องใหญ่มากที่ไม่ใช่ว่าจะตัดสินใจได้โดยใครคนใดคนหนึ่ง แต่ทุกคนจะต้องมีส่วนร่วมในการจัดการปัญหานี้” ดร.สุรสม กฤษณะจูฑะ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี สะท้อนแนวคิดในการจัดการปัญหาภัยพิบัติ โดยเฉพาะเหตุน้ำท่วมในพื้นที่ จ.อุบลราชธานี ที่องค์ความรู้ในอดีตอาจไม่สามารถนำมาใช้ในการรับมือภัยพิบัติได้ทั้งหมด และการบริหารจัดการน้ำจำเป็นต้องมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะท่ามกลางโลกรวน ร้อน-แลง-ฝนชุก ที่ส่งผลให้ภัยพิบัติมีความถี่และแนวโน้มความรุนแรงเพิ่มมากขึ้น
คลิ๊กที่ภาพเพื่อชม VDO
#บันทึกน้ำท่วมอุบล : ท่าบ้งมั่ง ชีวิตในพื้นที่เสี่ยงภัยพิบัติ
“อีหยังมันกะบ่คือเก่า ทั้ง ๆ ที่ทันสมัยขึ้น แต่ปัญหาน้ำท่วมกะยังแก้บ่ได้ ตอนเป็นเด็กน้อยน้ำกะท่วม แต่บ่รุนแรงเท่าทุกมื้อนี้” เสียงของ บุญทัน เพ็งธรรม เครือข่าย อช.ปภ. อุบลราชธานี บอกเล่าการเผชิญกับเหตุการณ์น้ำท่วมในพื้นที่ชุมชนท่าบ้งมั่ง ชุมชนริมแม่น้ำมูล อ.วารินชำราบ จ.อุบลราชธานี ที่ต้องอยู่กับความเสี่ยงและเผชิญภัยพิบัติน้ำท่วมแทบทุกปี พร้อมตั้งคำถามถึงการรับมือและการแก้ปัญหาภัยพิบัติชุมชนในพื้นที่ลุ่มต่ำริมแม่น้ำมูล
คลิ๊กที่ภาพเพื่อชม VDO
#บันทึกน้ำท่วมอุบล : ครัวกลางอาสา เสริมพลังรับมือน้ำท่วม
“เริ่มเฮ็ดมาตั้งแต่น้ำท่วมปี 2562 เพื่อให้พี่น้องได้รับอาหารปรุงสุกใหม่ ๆ ในช่วงที่ต้องอยู่กับภัยพิบัติ” บุญทัน เพ็งธรรม เครือข่าย อช.ปภ. อุบลราชธานี เล่าถึงจุดเริ่มต้นของการทำครัวกลางอาสา หลังที่ต้องเผชิญภัยพิบัติน้ำท่วมใหญ่ในพื้นที่ จ.อุบลราชธานี เมื่อปี 2562 ซึ่งจุดประสงค์คือเพื่อให้ชาวบ้านในพื้นที่ประสบภัยได้รับอาหารที่ปรุงสุกใหม่ ๆ และกระจายได้ทั่วถึง โดยกำลังสำคัญของครัวกลางมาจากผู้เดือดร้อนในชุมชนน้ำท่วมที่เปลี่ยนบทบาทจากผู้ประสบภัยและรอรับการช่วยเหลือมาสู่ “แม่ครัว” ผู้แบ่งปันจากครัวกลาง
คลิ๊กที่ภาพเพื่อชม VDO
#บันทึกน้ำท่วมอุบล : อาสาสมัครคนอุบล ช่วยเหลือคนอุบล
“ผมมีความสุข เมื่อผมได้เห็นรอยยิ้มของคนที่เฮาไปช่วย ผมเลยเกิดพลังและเฮ็ดให้ผมเฮ็ดต่อไปเรื่อย ๆ” #บันทึกน้ำท่วมอุบล ปี 2566 อยู่ดีมีแฮงพูดคุยกับ สถาพร ศรีแย้ม อาสามูลนิธิกระจกเงา และอาสาป้องกันภัยพิบัติ จ.อุบลราชธานี ซึ่งเล่าถึงความตั้งใจ และความสุขที่เขาได้ช่วยเหลือผู้คนที่กำลังเผชิญกับความทุกข์ในสถานการณ์โควิด และภัยพิบัติน้ำท่วมช่วงที่ผ่านมา โดยมีเป้าหมายสำคัญ คือ เพื่อให้ผู้ประสบภัยได้กลับมาใช้ชีวิตในบ้านตัวเองได้เร็วที่สุด นี่คือสิ่งหนึ่งที่ทำให้เหล่าจิตอาสามีความสุข ในสถานการณ์วิฤติที่พวกเขาต้องเผชิญ
คลิ๊กที่ภาพเพื่อชม VDO
#บันทึกน้ำท่วมอุบล : โจทย์ใหญ่พื้นที่ภัยพิบัติ ที่อยู่อาศัยและความมั่นคง
“รัฐจะต้องมองเรื่องภัยพิบัติโดยเฉพาะพื้นที่ประสบภัยซ้ำซากให้เป็นพื้นที่พิเศษ” จำนงค์ จิตนิรัตน์ กรรมการมูลนิธิชุมชนไท สะท้อนเสียงของชาวบ้านที่คาดหวังต่อรัฐ กับการจัดการภับพิบัติ และโจทย์ที่ต้องแก้ไข โดยเฉพาะพื้นที่ภัยพิบัติซ้ำซาก เพราะนอกจากจะเจอกับน้ำท่วมในทุก ๆ ปี สิ่งที่ชาวบ้านต้องเผชิญหลังน้ำลด คือเรื่องที่อยู่อาศัย และความมั่งคงในชีวิต รวมถึงระบบเศรษฐกิจของครอบครัวที่อาจจะไม่สามารถกลับมาเป็นเหมือนเดิมได้ หลากต้องเจอภัยพิบัติซ้ำแล้วซ้ำเล่า เสียงสะท้อนจากประชาชนในงานวันที่อยู่อาศัยโลก เมื่อ 7 ตุลาคม 2566 ที่ผ่านมา
คลิ๊กที่ภาพเพื่อชม VDO