อีสานขานข่าว ภาคพิเศษวันนี้ พาไปเจาะลึกสถานการณ์แผ่นดินไหวที่ยังคงต้องเฝ้าระวัง หลังเหตุการณ์ตึก สตง. ที่กำลังก่อสร้างในกรุงเทพฯ ถล่มลงมา กลายเป็นตึกสูงที่สุดในโลกที่พังจากแผ่นดินไหว และอยู่ไกลจากศูนย์กลางแผ่นดินไหวมากที่สุดในประวัติศาสตร์ ท่ามกลางดราม่าระบบเตือนภัย SMS แบบ Cell Broadcast Service (CBS) ที่ล่าช้าและยังไม่คล่องตัว
รายการพาไปคุยกับ ผศ.ดร.เด่นพงษ์ สุดภักดี รองอธิการบดีฝ่ายการศึกษาและดิจิทัล มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) ผู้อยู่เบื้องหลัง KKU Emergency Alert ระบบเตือนภัยฉุกเฉินที่เกิดจากเหตุแผ่นดินไหวครั้งล่าสุด
จุดเริ่มต้น KKU Emergency Alert
ผศ.ดร.เด่นพงษ์ เล่าว่า ระบบนี้เกิดขึ้นหลังแผ่นดินไหวที่ไม่คาดคิดในภาคอีสานเมื่อ 28 ม.ค. 68 ซึ่ง มข. ไม่เคยมีแผนรับมือแผ่นดินไหวมาก่อน วันนั้นในฐานะรักษาการอธิการบดี เขาสังเกตความตื่นตระหนกของนักศึกษาและบุคลากร จึงสั่งทีมพัฒนาระบบเตือนภัยทันที ใช้ AI “KKU Intel” ที่ มข. สร้างเอง เขียนสคริปต์เชื่อมข้อมูลเรียลไทม์จากกรมอุตุนิยมวิทยา ส่งแจ้งเตือนผ่าน Google Chat ภายใน 30 นาที โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ความเร็วและการเข้าถึง
ระบบตรวจข้อมูลทุก 1 นาที หากเกิดแผ่นดินไหวเกิน 6 ริกเตอร์ ในรัศมี 1,500 กม. จาก มข. ข้อความจะกระจายถึงบุคลากร 10,000 คน นักศึกษา 40,000 คน และศิษย์เก่าที่ใช้เมล มข. ได้พร้อมกันในเสี้ยววินาที แจ้งระดับผลกระทบ 5 ระดับ ตั้งแต่ “ไม่ต้องสนใจ” ถึง “รุนแรง” พร้อมระยะห่างและข้อมูลต้นทาง
ต่างจากระบบอื่นอย่างไร
เมื่อเทียบกับ SMS CBS ที่รัฐใช้ ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูงและส่งได้ครั้งละ 200,000 ข้อความ KKU Emergency Alert ใช้ Google Chat บน Google Workspace ที่ มข. มีอยู่แล้ว ฟรี รวดเร็ว และไม่จำกัดจำนวนผู้รับ ส่วน LINE หรือ Telegram อาจไม่เหมาะ เพราะข้อความทั่วไปเยอะ กลบข้อมูลสำคัญ
เชื่อมโยงหน่วยงานรัฐและภัยอื่น
ผศ.ดร.เด่นพงษ์ เผยว่าระบบนี้เชื่อมได้กับหน่วยงานรัฐ เช่น ปภ. หรือ อปท. หากมี API หรือ Open Data แต่ปัจจุบันชลประทานยังไม่มี API สาธารณะ เขาแนะให้หน่วยงานเปิดข้อมูลเพื่อกระจายการเตือนภัย และยืนยันว่าระบบพร้อมปรับใช้กับน้ำท่วมหรือพายุ หากได้ข้อมูลจากเซ็นเซอร์
อนาคตและการต่อยอด
มข. วางแผนเพิ่ม Telegram เป็นช่องทางแจ้งเตือนควบคู่ Google Chat และพัฒนาต่อสำหรับภัยอื่น เช่น น้ำท่วม โดยใช้เซ็นเซอร์ Smart City ของ มข. เอง ผศ.ดร.เด่นพงษ์ ยังชวนองค์กรอื่นนำไอเดียไปใช้ฟรี แค่มีทีม IT ปรับสคริปต์ให้เข้ากับระบบตัวเอง
KKU Emergency Alert แสดงให้เห็นว่าเทคโนโลยีที่มีอยู่สามารถช่วยชีวิตได้ทันท่วงที โดยไม่ต้องรอระบบใหญ่จากรัฐ พี่น้องประชาชนสามารถเริ่มต้นได้ง่าย ๆ เช่น ตั้งกลุ่ม Telegram หรือ Google Chat ในชุมชน เชื่อมข้อมูลจากกรมอุตุฯ หรือหน่วยงานท้องถิ่นที่มีเว็บสาธารณะ แม้ไม่มี API ก็คัดลอกข้อมูลด้วยตนเองได้ องค์กรหรือ อปท. สามารถขอสคริปต์จาก มข. ไปปรับใช้ ลดความเสี่ยงภัยพิบัติได้ทันใจ เริ่มได้ตั้งแต่วันนี้
ประเด็นสำคัญ
– มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) พัฒนา “KKU Emergency Alert” ระบบเตือนภัยผ่าน Google Chat รวดเร็ว ไม่ต้องลงทุนสูง
– ระบบเกิดจากไอเดียหลังแผ่นดินไหว ใช้ AI “KKU Intel” เขียนโปรแกรมเสร็จใน 30 นาที
– เตือนภัยถึงบุคลากร นักศึกษา และศิษย์เก่า มข. ภายในเสี้ยววินาที
– ตรวจจับแผ่นดินไหวจากกรมอุตุฯ ทุก 1 นาที แจ้งเตือนเมื่อขนาดเกิน 6 ริกเตอร์ ในรัศมี 1,500 กม.
– พร้อมต่อยอดภัยพิบัติอื่น เช่น น้ำท่วม หากหน่วยงานรัฐเปิด Open Data
