ชวนจับตาสถานการณ์จากเส้นทางน้ำจังหวัดเพชรบูรณ์

วันนี้(20 ก.ย. 567)กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศเตือนพายุ ‘ซูลิก’ ได้เคลื่อนเข้าปกคลุมภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย โดยมีศูนย์กลางที่ อ.โพนสวรรค์จ.นครพนม และบ่ายนี้กำลังอ่อนตัวลงเป็นหย่อมความกดอากาศต่ำกำลังแรง ส่งผลให้มีฝนตกหนักถึงหนักมากในหลายพื้นที่ และฝนสะสมที่อาจทำให้น้ำป่าไหลหลาก

ในส่วนของภาคเหนือ ต้องเฝ้าระวังในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ลำปางลำพูน น่าน แพร่ สุโขทัย อุตรดิตถ์ กำแพงเพชร พิจิตร ตาก พิษณุโลกและเพชรบูรณ์

ที่จังหวัดเพชรบูรณ์ อ.ศรีเทพ มีฝนตกหนักในช่วงเมื่อคืนที่ผ่านมา ส่วนช่วงเช้าวันนี้ตกปรอยๆทั้งวัน อ.วิเชียรบุรี เมื่อวานมีฝนตกแรงในช่วงบ่าย-เย็น วานนี้ ส่วนวันนี้ ตกปรอยๆทั้งวันเช่นกัน ส่วนอ.หล่มสักและเขาค้อ ตอนนี้ฝนตกหนักมาก แต่น้ำยังไม่ท่วม ขณะที่อ.วังโป่ง และ ในเมืองเพชรบูรณ์ ฝนตกปรอยๆมาตั้งแต่ช่วงเช้า

วันนี้ 20 ก.ย. 2567 (15.00 น.) ฝนยังคงตกหนักในพื้นที่เขาค้อ จ.เพชรบูรณ์

แม้ว่าสถานการณ์น้ำในตอนนี้จะยังอยู่ในภาวะปกติ แต่อยากชวนจับตาสถานการณ์น้ำในพื้นที่จังหวัดเพชรบูรณ์ ที่มีแม่น้ำป่าสักเป็นแม่น้ำสายสำคัญที่จะไหลไปสู่ภาคกลางของไทย เป็นแม่น้ำที่ลุ่มน้ำวางตัวจากทิศเหนือ-ใต้ ประกอบด้วยลำน้ำสาขาสายสั้นๆ จากเทือกเขาเพชรบูรณ์มาประกอบกัน ต้นน้ำเกิดจากตำบลภูขวางในเขตอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย (ตอนต้นน้ำเรียก น้ำสัก) ไหลเข้าเขตจังหวัดเพชรบูรณ์ ผ่านเขตอำเภอหล่มเก่า อำเภอหล่มสัก อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ อำเภอหนองไผ่ อำเภอบึงสามพัน อำเภอวิเชียรบุรี และอำเภอศรีเทพ เข้าเขตจังหวัดลพบุรี ผ่านเขตอำเภอชัยบาดาล อำเภอท่าหลวง และอำเภอพัฒนานิคม) เข้าเขตจังหวัดสระบุรี ผ่านเขตอำเภอวังม่วง อำเภอมวกเหล็ก อำเภอแก่งคอย อำเภอเมืองสระบุรี และอำเภอเสาไห้ จากนั้นไหลเข้าเขตจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผ่านเขตอำเภอท่าเรือ อำเภอนครหลวง และอำเภอพระนครศรีอยุธยา ไปลงแม่น้ำเจ้าพระยาที่หน้าวัดพนัญเชิงวรวิหาร มีความยาวประมาณ 570 กิโลเมตร 

แผนผังแสดงเส้นทางน้ำของแม่น้ำป่าสัก โดยกรมทรัพยากรน้ำ

สถานการณ์น้ำท่วมในพื้นที่จังหวัดเพชรบูรณ์ส่วนใหญ่จะเกิดจากฝนตกหนักในพื้นที่ลุ่มน้ำป่าสัก และน้ำป่าไหลหลากลงมาที่ลำน้ำหลักจนไม่สามารถระบายน้ำได้ทัน ประกอบกับมีสิ่งกีดขวางทางน้ำ ซึ่งจากสภาพดังกล่าว ทำให้การท่วมจะเป็นลักษณะการท่วมแบบฉับพลัน และจะท่วมไม่นาน ซึ่งเหตุการณ์น้ำท่วมในลุ่มน้ำป่าสัก เคยเกิดขึ้นหลายครั้งในปีที่ผ่านๆมา

พ.ศ. 2544 เกิดท่วมหนักในจากปริมาณน้ำฝนสะสมในอำเภอเขาค้อ อำเภอหล่มสัก และอำเภอวิเชียรบุรี ทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน ช่วงกลางดึกระหว่างวันที่ 10-11 สิงหาคม 2544 ในลักษณะของน้ำป่าไหลหลาก และดินโคลนถล่ม ด้วยความเร็วประมาณ 4-6 เมตร/วินาที พัดเอาบ้านเรือนในรัศมีทางน้ำราบเป็นหน้ากลองทั้งหมู่บ้าน น้ำท่วมสูงกว่า 60 ซม. เสียหายกว่า 500 หลังคาเรือน

พ.ศ. 2545 เกิดฝนตกหนักต่อเนื่องกัน ทำให้ลำน้ำในพื้นที่จังหวัดเพชรบูรณ์คือ ป่าสัก ป่าแดง และป่าเลาไหลมาประดังที่ตัวเมืองเพชรบูรณ์ เป็นน้ำท่วมครั้งใหญ่ของเมืองเพชรบูรณ์ที่ต้องทำให้เกิดการวางแผนป้องกันน้ำท่วมเมืองอย่างเป็นระบบ

ปี พ.ศ. 2559 ฝนตกหนักในพื้นที่ตำบลซัพสมอทอด อำเภอบึงสามพัน ประกอบกับน้ำป่าจากเทือกเขาไหลหลากมาสมทบ ส่งผลให้ 4 ชุมชนย่านเศรษฐกิจถูกน้ำท่วมขัง เสียหายกว่า 600 หลังคาเรือน ถนนสายซับสมอทอด-วังพิกุล ถูกน้ำท่วมสูงราว 30 ซม.

พ.ศ. 2560 มวลน้ำจากอำเภอหล่มเก่า ไหลทะลักเข้าท่วมพื้นที่เกษตรกรรมและบ้านเรือนอำเภอหล่มสัก ตำบลสักหลงและตำบลห้วยไร่ ระดับน้ำบางแห่งสูงถึง 2 เมตร

พ.ศ. 2564 ผลกระทบจากพายุดีเปรสชัน ฝนตกหนักติดต่อกัน ทำให้น้ำป่าจากเทือกเขาชัยภูมิและเทือกเขาเพชรบูรณ์ รวมถึงน้ำในแม่น้ำป่าสักไหลเข้าท่วมอำเภอบึงสามพัน และอำเภอวิเชียรบุรี ทำให้ถนนบางสายไม่สามารถผ่านได้ เป็นน้ำท่วมในพื้นที่ที่หนักสุดในรอบ 20 ปี และล่าสุดปี

พ.ศ. 2566 ฝนตกหน้าติดกัน สบทบกับแม่น้ำป่าสักล้นตลิ่งไหล่เข้าท่วมพื้นที่เศรษฐกิจ พื้นที่เกษตรกรรมและบ้านเรือนในอำเภอหล่มสัก เสียหายกว่า 700 หลังคาเรือน เป็นน้ำท่วมหนักในรอบ 10 ปี และเป็นพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซากทุกปีมาจนถึงปัจจุบัน

 นอกจากเส้นทางน้ำสายหลักของเพชรบูรณ์อย่างแม่น้ำป่าสักแล้วนั้น ยังมีเส้นทางน้ำที่ไหลจากเทือกเขาเพชรบูรณ์ที่น่าจับตาเฝ้าระวัง คือ “คลองวังโป่ง” ที่มีจุดกำเนินจากเทือกเขาเพชรบูรณ์ ตำบลซับเปิบ อำเภอวังโป่ง ประกอบกับลำน้ำสาขา ที่จะไหลไปสู่คลองวังแดง ผ่านอำเภอทับคล้อ จังหวัดพิจิตร เนื่องจากเป็นอีกเส้นทางน้ำที่เคยส่งผลกระทบให้เกิดน้ำป่าไหลหลาก

แม่น้ำป่าสักล้นตลิ่งท่วมชุมชน อ.หล่มสัก กันยายน 2565 ภาพจาก ThaiPBS

เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2567 เทือกเขาเพชรบูรณ์ มีมวลน้ำสะสมจำนวนมาก ทำให้เกิดน้ำป่าไหลหลากลงมาอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้พื้นที่ อำเภอวังโป่ง และอำเภอชนแดน เกิดน้ำท่วมสูง และปริมาณน้ำยังได้ไหลล้นลำคลองสาขาต่างๆ ส่งผลต่อเนื่องให้เกิดน้ำท่วมในพื้นที่ของอำเภอดงเจริญ จังหวัดพิจิตร 

24 สิงหาคม 2567 เวลาประมาณ 05.00 น. มีฝนตกหนักที่ตำบลซับเปิบ อำเภอวังโป่ง ทำให้เกิด น้ำป่าไหลหลาก สู่คลองวังโป่ง และลำน้ำสาขาในปริมาณมากและคาดว่ามวลน้ำจะเคลื่อนตัวเข้าสู่เขตตำบลวังโป่งและชุมชนในเขตเทศบาลตำบลวังโป่งต่อไป

แม่น้ำป่าสัก ไหลท่วมถนนาสายหล่มสัก – บ้านป่าติ้ว เมื่อเดือน ต.ค. 2566 ภาพจากไทยพีบีเอส

แน่นอนว่าพื้นที่ร่องน้ำ พื้นที่ลุ่ม ที่เคยถูกน้ำท่วมมาก่อน หรือพื้นที่ชุมชนเมืองที่เคยเกิดน้ำท่วมขังระบายไม่ทันในพื้นที่จังหวัดเพชรบูรณ์ ยังคงต้องเฝ้าระวังในช่วง 2-3 วันนี้ จากอิทธิลพของพายุ ซูริก และเพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมรับมือ ขอให้ประชาชนและเกษตรกรเฝ้าติดตามสภาพอากาศและสถานการณ์น้ำอย่างต่อเนื่อง หากต้องการความช่วยเหลือสามารถเเจ้งนายอำเภอ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน หรือ เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง หรือ สำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดเพชรบูรณ์ โทร 056-729791

ทีมองศาเหนือ และจารุวรรณ อุ่นแก้ว เรียบเรียง

แชร์บทความนี้