ร่างงบประมาณปี 2568 นอกเหนือจากงบประมาณตามแผนงานนโยบายและแผนงานประจำของกระทรวงและหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับชายแดนใต้ ยังมีกลุ่มงบประมาณที่น่าจับตามองอีก 1 กลุ่ม คือ แผนงานบูรณาการ ซึ่งเป็นแผนงานตัดขวางระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ โดยแผนงานขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ จัดอยู่ในงบประมาณบูรณาการเชิงยุทธศาสตร์ กลุ่มที่ 1 ซึ่งมีอยู่ทั้งหมด 10 แผนงาน เป็นแผนงานที่เริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2560 ต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
แผนงานบูรณาการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นแผนงานที่รัฐบาลจัดสรรงบประมาณเพื่อแก้ไขปัญหาความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ประกอบด้วยนราธิวาส ปัตตานี ยะลา และ 4 อำเภอของจังหวัดสงขลา ได้แก่ จะนะ นาทวี สะบ้าย้อย และเทพา โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเสริมสร้างความมั่นคง สร้างความเข้าใจและความร่วมมือกับประชาชน พัฒนาคุณภาพชีวิต และเพิ่มศักยภาพทางเศรษฐกิจในพื้นที่
หากกล่าวโดยสรุป รายละเอียดของแผนงานบูรณาการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ประกอบด้วยแนวทางการดำเนินงานหลัก 2 แนวทาง ได้แก่ แนวทางที่ 1 ด้านความมั่นคง เน้นการรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ยับยั้งเงินทุนสนับสนุนการก่อการร้าย เพิ่มประสิทธิภาพงานข่าวกรอง บูรณาการฐานข้อมูลความมั่นคง และแสวงหาทางออกจากความขัดแย้งโดยสันติวิธี แนวทางที่ 2 ด้านการพัฒนาและการแก้ไขปัญหา เน้นการสร้างความเข้าใจและความร่วมมือกับประชาชน เสริมสร้างสังคมพหุวัฒนธรรม อำนวยความยุติธรรมและเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ พัฒนาเศรษฐกิจและศักยภาพพื้นที่ ตลอดจนพัฒนาและปรับปรุงประสิทธิภาพการบริหารจัดการ
แนวโน้มงบบูรณาการแก้ปัญหาชายแดนใต้ลดลง
ภาพรวมของงบประมาณ แผนงานบูรณาการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 – 2568 รวมทั้งสิ้น 83,272.5 ล้านบาท เฉพาะปีงบประมาณ 2568 คือ 5,781.9 ล้านบาท
แต่เมื่อพิจารณารายละเอียดของร่างงบประมาณ จากไฟล์ที่ภาคพลเมืองโดยทีมงาน #WeVis และ #ก้าวGeek ร่วมกันเปลี่ยนข้อมูลงบประมาณให้อยู่ในรูปแบบที่เอื้อให้ประชาชนผู้เสียภาษีทุกคน ค้นหา ตั้งคำถาม และตรวจสอบง่ายขึ้นร่วมกันแปลง พบว่า แผนงานบูรณาการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ มีทั้งหมด 8.6 พันล้านบาท (8,640,237,00) เพราะมีงบผูกพันข้ามปีรวมเข้ามาด้วย
เมื่อจำแนกแผนงานที่กระจายอยู่ตามกระทรวงหรือหน่วยงานย่อยต่าง ๆ พบว่าแผนบูรณาการนี้ ประกอบร่างจาก 14 โครงการ ดังนี้
| โครงการ | งบประมาณ |
|---|---|
| โครงการพัฒนาตามศักยภาพของพื้นที่ | 4,296,618,400 |
| โครงการรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ของประชาชน | 1,797,026,400 |
| โครงการเพิ่มประสิทธิภาพงานข่าวกรอง | 1,222,899,100 |
| โครงการรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน | 416,466,800 |
| โครงการพัฒนาสังคมพหุวัฒนธรรมที่เข้มแข็ง และเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน | 373,281,500 |
| โครงการอำนวยความยุติธรรมและเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ | 216,258,500 |
| โครงการพัฒนาและปรับปรุงประสิทธิภาพด้วยหลักธรรมาภิบาล | 63,779,300 |
| โครงการพัฒนาและปรับปรุงประสิทธิภาพ ด้วยหลักธรรมาภิบาล | 61,975,000 |
| โครงการพัฒนาสังคมพหุวัฒนธรรมที่เข้มแข็งและเสริมสร้าง การมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน | 57,922,000 |
| โครงการเสริมสร้างความเข้าใจและประสานความร่วมมือ | 55,964,000 |
| โครงการอำนวยความยุติธรรมและเยียวยา ผู้ได้รับผลกระทบ | 54,201,600 |
| โครงการแสวงหาทางออกจากความขัดแย้งโดยสันติวิธี | 17,891,300 |
| โครงการพัฒนาสังคมพหุวัฒนธรรม ที่เข้มแข็งเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน | 4,146,100 |
| โครงการอำนวยความยุติธรรมและเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ 2,075,200 | 1,807,000 |
น้ำหนักของงบประมาณทั้ง 14 โครงการกระจายไปยัง 46 หน่วยงานย่อยในกระทรวงและองค์กรต่าง ๆ
โครงการที่มียอดงบประมาณรวมสูงสุด 3 อันดับแรก ได้แก่
- โครงการพัฒนาศักยภาพของพื้นที่ 4 พันล้านบาท
- โครงการรักษาความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน 1.7 พันล้านบาท
- โครงการเพิ่มประสิทธิภาพงานข่าวกรอง 1.2 พันล้านบาท
กล่าวโดยสรุปงบประมาณส่วนใหญ่ มุ่งเน้นไปที่การรักษาความปลอดภัย การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และการอำนวยความยุติธรรม ตามกรอบนโยบาย การแก้ปัญหาด้วยกระบวนการสันติสุข โดยใช้หลักสิทธิมนุษยชน ความเป็นธรรม และการมีส่วนร่วมของประชาชน มีการจัดตั้งศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) เพื่อบูรณาการการทำงานของหน่วยงานต่างๆ การพัฒนาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา และคุณภาพชีวิต
สิ่งที่น่าสนใจหากดูรายละเอียดในระดับของงบประมาณที่ลึกลงไปพบการใช้งบประมาณย่อย ๆ ที่น่าสนใจเช่น
- กว่า 600 ล้านบาท ใช้สำหรับการติดตั้งระบบความปลอดภัยในเขตเมืองระยะที่ 2 ด้วยระบบโทรทัศน์กล้องวงจรปิด (CCTV) ในเขตพื้นที่ 6 อำเภอ
- 588 ล้านบาทใช้สำหรับ ค่าก่อสร้างทางและสะพานที่มีราคาต่อหน่วยต่ำกว่า 10 ล้านบาท รวม 131 รายการ
- 516 ล้านบาทใช้เพื่อการก่อสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งริมแม่น้ำโก-ลก พร้อมสิ่งก่อสร้างประกอบชายแดนไทย – มาเลเซีย อ.ตากใบ จ.นราธิวาส 1 แห่ง
ผู้สนใจสามารถใช้แดชบอร์ดนี้ อ่านร่างงบประมาณตามความสนใจได้ โดยคลิกที่ภาพด้านล่าง
ขณะที่การอภิปรายงบประมาณ 2568 ยังดำเนินไปในการประชุมสภา นอกจากการเป็นเพียงผู้รับชมแล้ว เราทุกคน โดยเฉพาะคนในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ยังสามารถเป็นผู้ร่วมแชร์ ข้อมูล ประสบการณ์ของคนในพื้นที่ในการร่วมกำหนดโจทย์การพัฒนา การศึกษาวิจัย ร่วมกับ กองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) และสำนักเครือข่ายและการมีส่วนร่วมสาธารณะ ไทยพีบีเอส เพื่อนำมาวิเคราะห์ สังเคราะ ร่วมกับข้อมูลอื่น ๆ เพื่อทำให้ให้เกิดการพัฒนาพื้นที่ที่เหมาะสมและสอดคล้องกับความต้องการของพื้นที่ เพราะแม้กระทั่ง เอกสารวิเคราะห์ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ของสำนักงบประมาณ ระบุว่าแผนงานบูรณาการทั้ง 10 แผนงาน ที่ได้เริ่มมาตั้งแต่ปีงบประมาณ 2560 และดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องมีลักษณะคล้ายงานประจำ โดยไม่สามารถกำหนดกรอบระยะเวลาสิ้นสุดที่ชัดเจน และไม่เป็นไปตามวิธีการจัดทำแผนงานบูรณาการที่สำนักงานงบประมาณกำหนด
